Günümüzde çocuklar hem dijital hem de toplumsal ortamlarında istismara maruz kalabiliyor. İstanbul Kültür Üniversitesi tarafından yapılan ‘Risk Altındaki Çocukların Tespiti ve Korunması’ başlıklı aktiflikte, Türkiye’de bu bahiste gerçekleştirilen uygulamalar masaya yatırılırken birebir vakitte öğretmenlerin istismar ve ihmal konusunda risk altındaki çocukları tespit etmedeki rolü değerlendirildi. Hürriyet’e konuşan Doç. Dr. Münevver Mertoğlu, Türkiye’de yapılan kimi araştırmalarda, öğretmenlerin çocukların istismara uğradığını tespit edebilmesi konusunda kâfi bilgiye sahip olmadığının ortaya çıktığını söyleyerek şöyle konuştu:
ÇOCUK EĞİTİMİNDE ŞİDDET UYGULANIYOR
“Afyonkarahisar’daki 51 ilkokulda 400 öğretmenle gerçekleştirilen bir araştırmada, öğretmenlerin yüzde 84,2’si lisans eğitimleri ve öğretmenlikleri mühletince çocuk istismarı ve ihmali ile ilgili bir eğitim almadığını lisana getirdi. Tıpkı araştırmaya nazaran, öğretmenlerin yüzde 87’si çocuk koruma kanunu hakkında bilgi sahibi değil. Öğretmen adayları arasında yapılan farklı bir araştırmada ise yüzde 58’i risk altındaki çocukların belirlenmesi ve yönlendirilmesi konusunda eğitime gereksinim duyduğunu bildirdi. Bu araştırmalar istismar mağduru çocukların hayat ve sıhhatinin önemli risk altında olduğunu göstermesi bakımından kıymetli. Bu istismar ve ihmallerin belirtilerini öğretmenlerin bilmesi gerekiyor. Çocuğun sıhhatini olumsuz istikamette etkileyen ve bedensel bütünlüğünü bozan yaralanmalar fizikî istismar olarak tanımlanıyor. Fizikî istismar çocuğu eğitmek gayesiyle aile bireyleri tarafından da uygulanabiliyor. Ebeveynler öfkeyle ya da çocuğu cezalandırmak için bunu yapıyorlar. Fizikî istismarda, çocuğun yüzünde ya da bedeninde açıklanamayan kırık, yırtık, morarma ve yaralanmaların olması, çocuklar tarafından bu belirtilerin gizlenmesi, tabibe başvurmada açıklanamayan gecikmeler, daima sevgi, ilgi muhtaçlığı ya da saldırgan davranışlarda bulunma ayrıyeten öğrencilerin akademik başarılarındaki ani düşüşler çok kıymetli belirtileri oluşturuyor.
KRONİK BAŞARISIZLIĞA DİKKAT
‘Akademik başarısı düşük her çocuk istismar mağdurudur’ biçiminde bir kıymetlendirme yapılamaz. Lakin bu ihtimal göz gerisi edilmemeli. Bütün araştırmalarda, akademik başarıdaki kronik problemlerin istismar ihmalini düşündürmesi gerektiğine değiniliyor. Bu yüzden öğretmenler ve yöneticiler çocukları sistematik olarak izlemeli ve bir tespitte bulunduklarında bunu ilgili kurumlara bildirmeliler. Başka yandan tespit edilmesi en sıkıntı olanlarından biri cinsel istismar. Buna maruz kalan çocuklar, tehdit ya da kaygı nedeniyle uzun müddet sessiz kalabilirler. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, 2021 yılında güvenlik ünitelerine getirilen çocukların yüzde 24,4’ü, 2022’de yüzde 31,9’u, 2023’te ise yüzde 25,7’sinin cinsel hata mağduru olduğu görüldü.”
KÜRESEL ÖLÇEKTE STRANDARTLAŞMA ZORLAŞIYOR
Etkinlikte yer alan Almanya Leipzig Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Prof. Dr. Stephanie Schiedermair, yetersiz beslenme, sıhhatsiz hayat şartları, mesken içi şiddet ve okula devamsızlığın çocuk refahının tehlike altında bulunuşunun göstergeleri olabileceğine dikkat çekerek, “Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Kontrata nazaran, çocukları ilgilendiren bütün faaliyetlerde onların faydası temel fikirdir. Lakin Avrupa ülkeleri dahil bu husus çok geniş bir yelpazede yorumlandığı için çocuğun faydasını belirlemek global ölçekte ortak standartlara ulaşmayı zorlaştırıyor. Mukaveleye nazaran devletler ihmal edilen ya da istismara uğrayan çocukları tespit etmeli, muhafazalı ve sadece ziyan gerçekleştirildikten sonra reaksiyon vermekle yetinmemeli” dedi.
